Media Bron: brouw-bier.nl - Alles wat de amateur bierbrouwer of bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier Voor het zelf kweken van gisten, heb je geschikt media nodig, een omgeving waarin gisten kunnen groeien. Om te kunnen groeien, hebben gisten, voedingsstoffen en bouwstoffen nodig. Als voedingstoffen kunnen we bij gist suikers gebruiken. Enkelvoudige suikers zoals glucose en fructose, maar ook samengestelde suikers (disachariden), zoals sucrose en maltose, zijn geschikte voedingstoffen voor gisten. Voor het groeien en de voortplanting hebben gisten ook bouwstoffen nodig, waarmee ze eiwitten, membramen, enz. kunnen aanmaken. Als bouwstof wordt doorgaans een extract van dode gistcellen gebruikt, of wort, dat door diverse enzymwerkingen tijdens het maischproces, allerlei voor de gist belangrijke bouwstoffen bevat. Om de gisten te kunnen laten groeien, kunnen we kiezen uit twee soorten media: Vloeibare media, o.a. voor het maken van een giststarter Vaste media, om de gisten gedurende langere tijd te kunnen bewaren. Vloeibaar medium Deze media is, zoals het al wordt aangegeven, vloeibaar en wordt bewaard in flessen. Vloeibare media wordt vooral gebruikt voor de giststarter. Door gist in een hoeveelheid vloeibare media aan te brengen, gaat het gist verder groeien en kan dan uiteindelijk aan het wort worden toegevoegd, zodat de gisting van het bier gaat beginnen. Kijk hier voor het maken van een giststarter m.b.v. vloeibaar medium Vast medium Dit medium wordt gebruikt om gist te selecteren en te bewaren. Vast medium wordt toegepast in zgn. petrischalen en buizen. Op het vaste medium in een petrischaal, kan je gist aanbrengen. Na enige tijd zullen op het medium, gistkolonies ontstaan. Door één zo'n kolonie over te brengen in een buis met vast medium, heb je een reincultuur van de gist. In een buis is de gist, in de koelkast, een half jaar te bewaren. Voorbereiding Voordat we kunne beginnen met het zelf kweken van gist, is het handig om het e.e.a. reeds klaar te hebben. De bedoeling is dat we de gist eerst op platen aanbrengen, en daarna reinculturen in een schuine buis maken. Hiervoor hebben we een aantal agarplaten en schuine buizen nodig. Medium Om het medium vast te krijgen gebruiken we agar. Agar is een plantaardig, uit zeewier vervaardigd geleer- of bindmiddel. De bindkracht is tweemaal zo groot als die van (dierlijke) gelatine. Agar is verkrijgbaar in de vorm van licht geperste stangen (kanten), vlokken, strengetjes en poeder. Agar stijft snel op en blijft ook buiten de koelkast stijf. De agar waar wij mee werken is in poedervorm te koop bij de toko. Let erop, dat je de witte variëteit koopt! Een algemeen recept om vast medium te maken is: 20 gr mout extract poeder 200 ml water 4 gram agar Voeg het moutextract en de agar toe aan het water, en laat het twee minuten, onder goed roeren, koken. Agarplaten Maak het bovenstaande mengsel en giet het in een nauwhalsfles van 250 ml. Schroef de dop losjes op de fles, dus niet vast schroeven! Steriliseer de fles met inhoud, bijvoorbeeld in een hogedrukpan. Laat het medium afkoelen tot ongeveer 45 °C en giet het in de petrischalen. De werkwijze voor het gieten van de platen, is als volgt: Reinig het werkblad goed, bijvoorbeeld met desinfecterende zeep of een doekje met spiritus. Zorg dat je in de buurt van een (gas)vlam kan werken. Houdt de fles met steriel medium in je ene hand vast Verwijder de dop met de gekromde pink van je andere hand. Haal de flessenhals dor de vlam (flamberen). Til, met de hand waarin je de dop vast houdt, de deksel van een petrischaal aan één zijde iets op. Giet genoeg medium in de onderste helft van de petrischaal, dat de bodem net bedekt is. Doe de deksel weer op de petrischaal. Flambeer de hals van de fles. Sluit de fles met de dop. Beweeg behoedzaam de petrischaal in een 8-vorm over het werkblad, zodat het medium zich netjes verdeelt in de petrischaal. Herhaal dit voor de andere petrischalen, totdat al het medium is uitgegoten. Laat de petrischalen 5 tot 15 minuten staan om te stollen. Draai alle petrischalen om. Ze worden met de bodem naar boven bewaard, om te voorkomen dat condensdruppels van het deksel op het medium terecht komen. Schuine buizen Maak het bovenstaande medium aan, zorg dat het goed gemengd is. Giet 6 ml van het medium in elke buis en sluit ze af met een dop. Zet de doppen losjes op de buizen, dus niet geheel afsluiten! Steriliseer de buizen bijvoorbeeld in een hogedrukpan. Wanneer ze afgekoeld zijn tot ongeveer 45 °C worden de buizen schuin neer gelegd en verder afgekoeld. Het resultaat zijn buizen, waarin het medium zich schuin in de buizen bevindt. Hierin kunnen de reinculturen bewaard worden. Tip Laat de petrischalen en buizen nog een week bij kamertemperatuur staan. Indien er toch nog een verontreiniging aanwezig is, zal die binnen een week zichtbaar zijn, in de vorm van puntjes (bacterie koloniën) of pluizige draden (schimmel). Daarna kunnen ze in een koelkast bewaard worden tot gebruik.