Ga naar artikel

Syndroom van Korsakov

Bron: brouw-bier.nl - Alles wat de amateur bierbrouwer of bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier Het syndroom van Korsakov werd voor het eerst in 1852 beschreven door de Zweedse arts Magnus Huss. De Russische psychiater Sergei Sergejevitsj Korsakov (Сергей Сергеевич Корсаков, 1853-1900) beschreef het syndroom echter veel preciezer in een reeks van zes artikelen, gepubliceerd tussen 1887 en 1891 in het Duits en Frans (Frans was in die tijd een belangrijke taal in de medische wetenschap). Hierdoor is zijn naam voor altijd verbonden aan het ziektebeeld.
Het was Korsakov opgevallen, dat bij het merendeel van de patienten sprake was van een ernstige alcoholverslaving. Echter de directe oorzaak van dit syndroom is een ernstig gebrek aan vitamine B1 (thiamine), dit werd pas in 1947 ontdekt.

Hoe ontstaat het syndroom van Korsakov?

Het syndroom van Korsakov is een chronische hersenaandoening die ontstaat door een ernstig gebrek aan vitamine B1. In Nederland komt de ziekte vrijwel alleen voor bij chronisch alcoholisten. Dat komt niet zozeer door hun alcoholgebruik, maar doordat ze via hun voeding te weinig vitamine B1 binnenkrijgen. Het syndroom van Korsakov kan dus ook voorkomen ten gevolge van ernstige ondervoeding, bijvoorbeeld bij anorexia nervosa.

Een tekort aan vitamine B1

Vitamine B1 speelt een essentiële rol bij het vrijmaken van energie. Per dag heeft een volwassene 1,5 milligram vitamine B1 nodig. Vitamine B1 zit bijvoorbeeld in varkensvlees, volkorenbrood, bonen, pinda's en aardappelen. De lever bevat een reservevoorraad vitamine B1 die voldoende is voor 4-6 weken. Pas nadat die reservevoorraad is opgebruikt, komt iemand in de problemen. Dan ontstaan beschadigingen in bepaalde hersengebieden, met als gevolg stoornissen in het functioneren.
Alcoholisten stoppen vaak met eten, omdat de alcohol hun alle benodigde calorieën biedt en hun hongergevoel verdwijnt. Bij alcoholisten is de opname van vitamine B1 vaak verstoord. Dat komt doordat de slijmvliezen in hun spijsverteringsorganen beschadigd en ontstoken zijn door het vele drinken.
De lever kan beschadigd zijn waardoor er minder vitamine B1 kan worden opgeslagen en de voorraad eerder is uitgeput. Door frequent braken en diarree kan ook vitamine B1 verloren gaan.
Voor de verbranding van alcohol is extra veel vitamine B1 nodig, waardoor de voorraad bij alcoholisten sneller slinkt.

Symptomen

De belangrijkste symptomen zijn:
  • Geheugenstoornissen (met name het korte-termijngeheugen)
  • Confabulaties (verzinsels om geheugenlacunes op te vullen)
  • Minder of geen rekening houden met gevoelens van anderen en zelfoverschatting
Naast bovengenoemde symptomen kunnen er diverse bijkomende symptomen optreden als gevolg van de hersenbeschadiging.