Ga naar artikel

Aminozuren

Bron: brouw-bier.nl - Alles wat de amateur bierbrouwer of bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier

Eiwitten zijn de meest ingewikkelde macromoleculen. De bioloog Max Perutz besteedde 25 jaar aan de analyse van één eiwit, namelijk hemoglobine. Dit eiwit is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof in ons bloed. Voor dit onderzoek ontving Perutz de Nobelprijs in 1962.

Structuur

Toch kunnen we ook zeggen, dat eiwitten eenvoudig zijn. Eiwitten bestaan zoals veel andere macromoleculen uit lange reeksen van kleinere moleculen. Die kleinere moleculen binnen een eiwit worden aminozuren genoemd. De algemene formule voor een aminozuur is R-CH(NH2)-COOH. De structuur voor een aminozuur is hieronder weergeven.

Aminogroep
Aminogroep

Deze heeft dus een een COOH (carboxyl-) en een NH2 (amine-)groep. Het is vooral hetgeen wat op de plek van de R (residu-groep) kan komen, wat het allemaal ingewikkelder maakt. Een aantal voorbeelden:

Glycine
Glycine
Leucine
Leucine
Cysteine
Cysteine
Glutaminezuur
Glutaminezuur
Fenylalanine
Fenylalanine
Asparagine
Asparagine
Tryptofaan
Tryptofaan
Glutamine
Glutamine

Overzicht

Zo zijn er 20 aminozuren, die o.a. als bouwsteen fungeren voor de eiwitten in levende organismen. Voor de mens zijn een aantal aminozuren essentieel. Dat zijn aminozuren, die de mens niet zelf kan maken en die via het voedsel moeten worden opgenomen. De andere (niet essentiële aminozuren) kunnen in principe wel zelf gemaakt worden, hetzij uit de andere aminozuren, hetzij uit andere bouwstoffen. In de onderstaande lijst is aangegeven welke aminozuren voor de mens essentieel zijn, en de gebruikte afkortingen.

Naam 3‑Code 1‑Code CPK1 Essentieel R‑groep
Alanine Ala A   -CH3
Arginine Arg R   *2 -CH2-CH2-CH2-HN-(HN)=C(NH2)
Asparagine Asn N   -CH2-CO-NH2
Asparaginezuur Asp D   -CH2-COOH
Cysteïne Cys C   *3 -CH2-SH
Fenylalanine Phe F   * -CH2-Ph
Glutamine Gln Q   -CH2-CH2-CO-NH2
Glutaminezuur Glu E   -CH2-CH2-COOH
Glycine Gly G   -H
Histidine His H   *2 -CH2-cycl(C=CH-N=CH-NH)
Isoleucine Ile I   * -CH-(CH3)-CH2CH3
Leucine Leu L   * -CH2-CH-(CH3)2
Lysine Lys K   * -CH2-CH2-CH2-CH2-NH2
Methionine Met M   * -CH2-CH2-S-CH3
Proline Pro P   -[5 ring van 4 C atomen en de amino-N die daardoor NH wordt]
Serine Ser S   -CH2-OH
Threonine Thr T   * -CH(OH)-CH3
Tryptofaan Trp W   * -CH2-cyclo(Ph-NH-CH=C)
Tyrosine Tyr Y   *3 -CH2-p-Ph-OH
Valine Val V   * -CH-(CH3)2

1 CPK kleur, zoals gebruikt in de 3D afbeeldingen
2 alleen voor jonge kinderen
3 semi-essentieel voor premature baby's en zieke volwassenen